सुन्दर साथ : एक सुन्दर बन्धन

नेपाल र भारतको प्रणामी समुदायमा, "सुन्दर साथ" भन्ने शब्दले गहिरो अर्थ बोकेको छ। यसले दाजुभाइ र दिदीबहिनीको भावनालाई समेट्छ, जुन जात, आर्थिक वर्ग, र धर्मको विभाजनलाई पार गर्छ। यो दर्शनले प्रत्येक व्यक्ति, जुनसुकै पृष्ठभूमिबाट आएको भए पनि, स्वाभाविक रूपमा समान र आदरको योग्य छ भन्ने विश्वासलाई प्रोत्साहन गर्छ। सारमा, यो असल कार्य गर्न, असल बन्न, र समान नैतिक मान्यताहरूसँग सम्बन्धित रहने साझा प्रतिबद्धताको आह्वान हो। जब कसैलाई सुन्दर साथ मानिन्छ, तिनको चरित्र र कामहरू नै बोल्छन्; सबैलाई तिनको नैतिक अखण्डता के कस्तो छ भन्ने कुरा थाहा हुन्छ।

यस बन्धनको सुन्दरतामा यसको सरलता र सर्वव्यापकता समाहित छ। सुन्दर साथ हुनु भनेको अरूसँग सहानुभूति, दयालुता, र नैतिक जिम्मेवारीको साथ बाँच्नु हो। यसले समुदायका सदस्यहरूलाई इमानदारी, करुणा, र एकअर्कालाई समर्थन गर्ने जस्ता सद्गुणहरूको पालन गर्न प्रेरित गर्छ। यो बन्धन केवल सामाजिक अपेक्षा मात्र होइन, तर व्यवहार र अन्तरक्रियालाई आकार दिने गहिरो आध्यात्मिक र नैतिक मार्गदर्शन हो। यसले भेदभाव र असमानताको प्रतिकार गर्दछ, र हामीलाई सम्झाउँछ कि मानवता तब फस्टाउँछ जब हामी एकअर्कालाई सम्मानका साथ व्यवहार गर्छौं।

संकटको समयमा सुन्दर साथ

विपत्तिका क्षणहरूमा, सुन्दर साथको दर्शन विशेष रूपमा सान्दर्भिक हुन्छ। नेपाल र भारतका विभिन्न भागहरूमा आएको विनाशकारी बाढी र पहिरोले धेरै क्षति पुर्याएको वर्तमान अवस्थामा, समाजको संरचना नै परीक्षामा परेको छ। सुन्दर साथले अंगीकार गरेका मूल्यहरूले पुनःस्थापनाको लागि महत्त्वपूर्ण रूपरेखा प्रदान गर्छन्।

सुन्दर साथका सिद्धान्तहरूले हामीलाई अरूलाई सहयोग गर्न, जसले दुःख पाइरहेका छन्, उनीहरूलाई साथ दिन प्रोत्साहित गर्छ, उनीहरूको पहिचान या उत्पत्तिको कुनै मतलब छैन। यो दर्शनले अरूको पीडा र क्षतिप्रति सहानुभूति देखाउन आवश्यक ठान्छ। जहाँ विभाजनहरू अक्सर हामी कसरी एकअर्कासँग सम्बन्धित हुन्छौं भनेर निर्धारण गर्छन्, त्यहाँ सुन्दर साथले यस्ता अवरोधहरू हटाउँछ र हामीलाई हाम्रो साझा मानवतामा ध्यान केन्द्रित गर्न प्रेरित गर्छ। यसले विपद्का समयमा परस्पर सहयोगलाई प्राकृतिक प्रतिक्रिया बनाउँछ।

राष्ट्र शोकमा डुबेको समयमा, जहाँ धेरैले घर, जीविकोपार्जन, र प्रियजनहरू गुमाएको दुःख अनुभव गरिरहेका छन्, सुन्दर साथको भावना क्रियाशीलताको लागि आह्वान गर्छ। दुःख मात्र महसुस गर्नु पर्याप्त हुँदैन; हामीले अरूको दुःख कम गर्न पनि काम गर्नुपर्छ। शारीरिक सहयोग प्रदान गर्ने, आश्रय दिने, वा मात्र सुन्ने र सहानुभूति दिने—प्रत्येक क्रियाले महत्त्व राख्छ। पीडा र दुःख कम गर्नको लागि सामूहिक प्रयास सुन्दर साथको शक्तिको प्रमाण हो।

सुन्दर मार्ग

विपत्तिपछि पुनःनिर्माण केवल भौतिक संरचना पुनर्स्थापित गर्न मात्र होइन, तर भावनात्मक घाउहरू निको पार्न पनि हो। सुन्दर साथको दर्शनले त्यो निको पार्ने मार्ग प्रदान गर्छ, हामीलाई सम्झाउँदै कि हामी सबै एउटै मानव परिवारको हिस्सा हौं। यस बन्धनलाई कायम राखेर, हामी प्रभावित समुदायहरूमा आशा, दृढता, र एकताको पुनर्स्थापनामा योगदान गर्छौं।

जब हामी करुणा र सहानुभूतिका साथ कार्य गर्छौं, हामी समाधानको हिस्सा बन्छौं। सुन्दर साथका सिद्धान्तहरूलाई आत्मसात गरेर, हामी समाजमा लहर प्रभाव सिर्जना गर्छौं। यसले अरूलाई पनि त्यस्तै सोच अपनाउन प्रोत्साहित गर्छ, जसले सहयोगको सञ्जाल निर्माण गर्छ जुन सबैभन्दा कठिन समयलाई पनि सहन सक्छ।

यस अर्थमा, सुन्दर साथ केवल दर्शन मात्र होइन—यो संकटको समयमा जीवनदायिनी मार्गदर्शक हो। यसले हामीलाई विपद् पुनर्स्थापनाको जटिलताहरूमा मार्गदर्शन गर्छ, हामीलाई सम्झाउँदै कि हाम्रो शक्ति हाम्रो एकतामा छ, हाम्रा फरकपनहरूमा होइन। यस सुन्दर बन्धनलाई अँगालेर, हामी दुःखलाई क्रियामा रूपान्तरण गर्न सक्छौं र क्षतिलाई सामूहिक दृढतामा बदल्न सक्छौं।

नोट: डा. किशोर अधिकारी द्वारा लिखीत “Sundar Sath: A Beuatiful Bond” लेख को नेपाली उल्था गरी यहाँ राखिएको हो।